Kỷ niệm 60 năm Thông tin Trường Sơn (19/5/1959 – 19/5/2019) (phần 2/2)

(Tiếp theo và hết)

Về xây dựng lực lượng thông tin Trường Sơn cuối năm 1974 đầu năm 1975 lúc đỉnh điểm có 2 trung đoàn thông tin (596, 49), 1 tiểu đoàn thông tin SCH, 1 tiểu đoàn huấn luyện, 1 đại đội quân bưu, 1 đại đội kho trạm là lực lượng trực thuộc. Có 6 tiểu đoàn thông tin của các sư đoàn, 41 đại đội thông tin của các trung đoàn, binh trạm, đơn vị trực thuộc. Quân số có gần 5.000 người, bằng 3% lực lượng bộ đội Trường Sơn trên toàn tuyến. Ngoài các lớp tập huấn cho cán bộ chỉ huy, đã đào tạo huấn luyện tại chỗ một số lớp sơ cấp HTĐ tải ba, tổng đài thời gian từ 3 đến 4 tháng, chủ yếu là nữ để phân bổ phục vụ trên các trạm cơ vụ, tổng đài trên toàn tuyến.

Lực lượng nữ chiến sĩ thông tin Trường Sơn cũng khá đông, họ là những người được điều động từ thanh niên xung phong, công binh và chiến sĩ nữ tình nguyện vào Trường Sơn. Phát huy truyền thống phụ nữ Việt Nam anh hùng - bất khuất - trung hậu - đảm đang, nữ chiến sĩ Trường Sơn anh dũng, kiên cường, nhiều đồng chí đã khắc phục khó khăn gian khổ thiếu thốn, sốt rét rừng và bom đạn ác liệt của quân thù, ngày đêm trực ca kíp, tiếp chuyển liên lạc kịp thời cho chỉ huy, chỉ đạo trên toàn tuyến. Đồng chí Đồng Sỹ Nguyên đã nhận xét và khen ngợi: “Nhiều nữ thông tin ở các tổng đài không những thông thạo, say mê công việc, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ mà còn giỏi công tác chính trị, công tác tâm lý, làm dịu bớt sự nóng nảy của số người chỉ huy khi sử dụng điện thoại”¹.

Nữ thông tin Trường Sơn. Ảnh tư liệu

Nhiều gương chiến đấu dũng cảm trong bom đạn để khôi phục thông tin liên lạc và anh dũng hy sinh như liệt sĩ Lương Thị Chúc quê ở Cẩm Sơn, Anh Sơn, Nghệ An, hy sinh năm 1972 sau khi mới nhập ngũ được 1 năm, tuổi đời còn rất trẻ khi khôi phục thông tin liên lạc bị máy bay địch oanh kích vào Sở chỉ huy. Tập thể nữ chiến sĩ cơ vụ 3.000 khi bị máy bay B52 oanh kích vào Sở chỉ huy BTL Trường Sơn, đã anh dũng quên mình băng qua lửa đạn khôi phục thông tin liên lạc với rất nhiều đầu mối và khối lượng lớn đường dây nhập trạm cũng như khôi phục hàng chục máy tải ba, tổng đài, máy lẻ. Chỉ sau 3 giờ đã nối thông liên lạc với các đầu mối trên toàn tuyến. Sau đó hàng tuần lễ bám trụ bảo đảm thông tin cho việc di chuyển Sở chỉ huy trong điều kiện bị địch đánh tan hoang, thiếu thốn mọi bề, nhất là nguồn nước bị ô nhiễm nhưng đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Hay sự sáng tạo, thông minh trong khi khôi phục thông tin dây bọc từ Tổng đài 400 nối với trọng điểm Văng Mu trên trọng điểm bị máy bay địch ngăn chặn đánh phá khốc liệt, bom đạn bị cày xới, đất cát vụn tơi khô cằn, đã dùng nước tiểu của mình tưới vào đất để cọc đất tiếp xúc, nối thông liên lạc đảm bảo chỉ huy cho xe vượt trọng điểm kịp thời².

Hình tượng nữ chiến sĩ thông tin Trường Sơn đã đi vào thơ ca:

Trường Sơn tiếng hát trăng treo

Đoàn xe hối hả vượt đèo Đắc Min.

Nhớ em cô gái thông tin

Hoa cài mái tóc trực bên điện đài.

Xe anh vượt tuyến cung dài

Nhờ làn sóng điện nối hai chúng mình.

16 năm chiến đấu xây dựng và trưởng thành, hệ thống thông tin liên lạc Trường Sơn lấy mạng lưới hữu tuyến điện tải ba làm nòng cốt đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bảo đảm thông tin cho chỉ đạo, chỉ huy trên toàn tuyến. Đồng thời giữ vững liên lạc với cấp trên, với các sở chỉ huy chiến dịch, các đầu mối chiến trường và đưa đón khách quốc tế.

Bộ Tư lệnh Trường Sơn xác định đây là một phương tiện hàng đầu thuộc hệ thần kinh giúp người chỉ huy phát huy hiệu quả cao nhất trong chiến đấu và công tác.

Bộ Tư lệnh Trường Sơn hết sức quan tâm lãnh đạo chăm lo xây dựng và rất tự hào với binh chủng Thông tin của mình: Nắm vững tư tưởng tiến công, với ý chí quyết chiến quyết thắng, sáng tạo, mưu trí, dũng cảm vận dụng linh hoạt khoa học kỹ thuật – công nghệ thông tin, giữa lý thuyết với thực hành, vừa làm vừa thực nghiệm để đạt hiệu quả cao và đã thành công với phương thức thông tin mới trên toàn tuyến đường Trường Sơn. Có được thành tích trên là do sự quyết tâm của Binh chủng Thông tin Trường Sơn, sự giúp đỡ tận tình có hiệu quả của BTL Thông tin liên lạc, đoàn kết các binh chủng. Trong đó, chủ lực là Binh chủng Thông tin Trường Sơn dám đối đầu với mọi thách thức, trước sự đánh phá quyết liệt bằng không quân, bộ binh, biệt kích của địch, đồng thời khắc phục những tác động của địa hình, thời tiết khắc nghiệt để giữ vững thông tin liên lạc.

Bộ đội Thông tin Trường Sơn đã được Nhà nước tuyên dương Anh hùng lực lượng vũ trang cho 1 tiểu đoàn (Tiểu đoàn 133) và 1 cá nhân là đồng chí Hồ Đức Tự. Quân bưu Trường Sơn được Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam trao tặng lá cờ có thêu dòng chữ “Nối liền tình cảm Bắc Nam”. Có nhiều tập thể, cá nhân được tặng thưởng Huân chương Chiến công, Huân chương Giải phóng, Chiến sĩ thi đua, Chiến sĩ Quyết thắng.

Chúng ta tri ân và ghi nhớ tới các anh hùng liệt sĩ, các đồng chí thương binh, bệnh binh, đồng thời vinh danh những người chỉ huy tài ba của Phòng Thông tin và các đơn vị thông tin trên toàn tuyến. Vinh danh những người cán bộ đầu ngành, những kỹ sư, những nhân viên kỹ thuật được đào tạo bài bản đã thông minh sáng tạo, dám nghĩ dám làm. Vinh danh những cán bộ chiến sĩ trong những đơn vị xây dựng, bảo vệ, khai thác các phương tiện thông tin, các đơn vị kho trạm quân bưu, đã tạo nên sức mạnh tổng hợp của Hệ thống Thông tin Trường Sơn đã đi vào lịch sử hào hùng và là huyền thoại trên tuyến đường mang tên Bác.

Cuộc kháng chiến chống Mỹ đã kết thúc. Tổ quốc đã thống nhất, non sông thu về một mối. BTL Trường Sơn - trong đó có thông tin Trường Sơn 16 năm bằng gần 6.000 ngày đã kết thúc nhiệm vụ lịch sử vẻ vang, viết nên bản anh hùng ca hùng tráng, tạo nên đường xuyên Trường Sơn - Đường Hồ Chí Minh huyền thoại. Những người chiến sĩ thông tin Trường Sơn năm xưa hiện nay có mặt tại đây là những nhân chứng lịch sử mang đầy chất lính Trường Sơn… Trong gian khổ hiểm nguy bộ đội, thanh niên xung phong và những người lính thông tin Trường Sơn càng bộc lộ những đức tính, phẩm chất cao đẹp của mình… Tất cả vì chiến trường, vì sự nghiệp giải phóng miền Nam, vì đồng đội, đồng chí mà sẵn sàng hành động rất tự nguyện… Rét nhường áo, đau nhường thuốc, nhận cái chết về mình, vì sự sống của con đường, của đồng đội và sự thông suốt của thông tin liên lạc “Tuổi 20 ai mà không tiếc, nhưng tiếc tuổi 20 thì còn chi đất nước”. Để rồi hôm nay, tất cả truyền thống và hiện tại, huyền thoại và ký ức thấm đẫm tình đất, tình người Trường Sơn hiện về trong chúng ta. Trường Sơn anh hùng, Trường Sơn huyền thoại không chỉ là ký ức mà còn là nguồn năng lượng sống và là hành trang của hàng vạn cán bộ, chiến sĩ, thanh niên xung phong Trường Sơn… trong đó có cán bộ, chiến sĩ thông tin Trường Sơn.

Sau chiến tranh nhiều anh chị, nhiều đồng chí cán bộ thông tin Trường Sơn đã chuyển công tác sang các đơn vị khác hoặc chuyển ngành ra cơ quan Nhà nước, ngoài quân đội. Có nhiều anh chị đã trở thành cán bộ cao cấp, trung cấp của Quân đội hoặc cán bộ của Văn phòng Quốc hội, tổng giám đốc, giám đốc các công ty, nhà máy lớn… hoặc trở thành doanh nhân và những người làm kinh tế giỏi… Nhiều người có đời sống tinh thần tốt và kinh tế khá giả. Dẫu rằng cũng còn nhiều anh chị kinh tế khó khăn, bị thương tật hoặc nhiễm chất độc da cam, nỗi đau còn đó và còn dai dẳng.

Nhưng chúng ta đã đoàn kết, kết thành một khối chung quanh Ban liên lạc Hội Truyền thống Thông tin Trường Sơn để thường xuyên trao đổi giao lưu giúp đỡ lẫn nhau. Hội Truyền thống Thông tin Trường Sơn là một trong những hội truyền thống ra đời sớm nhất và hoạt động đều nhất của Hội Truyền thống Trường Sơn – Đường Hồ Chí Minh Việt Nam.

Hoạt động của Hội Truyền thống Thông tin Trường Sơn rất đều và phần nào đã đáp ứng được nguyện vọng của các cựu chiến binh Thông tin Trường Sơn. Hội vừa là tổ chức cấp dưới của Hội Truyền thống Trường Sơn – Đường Hồ Chí Minh Việt Nam, vừa là Chi hội trực thuộc Hội Truyền thống Thông tin Hà Nội của BTL Thông tin liên lạc, do vậy hội viên rất phấn khởi và được hoạt động, giúp đỡ tham gia nhiều lĩnh vực.

Chụp ảnh lưu niệm nhân dịp kỷ niệm 50 năm Bộ đội Thông tin Trường Sơn 29/3/2009

Theo quy luật tự nhiên quỹ thời gian của các hội viên cựu chiến binh thông tin Trường Sơn không còn nhiều. Với ý nguyện khát khao và mãnh liệt để viết nên hồi ức này, nhưng khi viết thật không đơn giản bởi vì tư liệu và sự kiện, khó khăn và thuận lợi, vinh quang và tổn thất của lực lượng và Hệ thống Thông tin Trường Sơn thật đa dạng và rộng lớn, có nhiều điều chưa thể nói hết được. Tuy bài viết chưa thật toàn diện và đầy đủ nhưng tôi có nguyện vọng hồi ức này sẽ là nén tâm nhang tri ân các anh hùng liệt sĩ thông tin đã ngã xuống trên con đường Trường Sơn đại ngàn và cũng là nhành hoa của bó hoa nhiều màu sắc của bản anh hùng ca vang mãi của Ngành Thông tin Trường Sơn trong những tháng năm chiến đấu, trưởng thành hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bảo đảm thông tin liên lạc dành trọn cho chiến công vĩ đại và sức sống của con đường xuyên Trường Sơn – Đường Hồ Chí Minh đã đi vào lịch sử của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của dân tộc.

Một số hình ảnh:

Các đ/c Võ Sở³, Trần Bút⁴, Nguyễn Văn Tụng⁵ cùng với các đ/c lãnh đạo, cán bộ Phòng Thông tin dịp kỷ niệm 30 năm Ngày Truyền thống Bộ đội Trường Sơn-Đường Hồ Chí Minh, ngày 19/5/1989

Các đ/c Trần Bút, Nguyễn Ngọc Châu⁶, Nguyễn Văn Tụng cùng với các đ/c lãnh đạo, cán bộ Phòng Thông tin dịp kỷ niệm 30 năm Ngày Truyền thống Bộ đội Trường Sơn-Đường Hồ Chí Minh, ngày 19/5/1989

Hà Nội ngày 28 tháng 2 năm2019

Đại tá Nguyễn Đăng Đằng

Đăng bởi Quang Hưng

--------------------------------------------

¹ Thức cùng Trường Sơn – phát biểu của đ/c Đồng Sĩ Nguyên ngày 19/3/2003 với Bộ đội Thông tin Trường Sơn, tr. 10.

² Vũ Thiện Chiến, Trên cao điểm Văng Mu, Ký ức Trường Sơn, Tập 2, tr.81.

³ Đ/c Võ Sở - nguyên Thiếu tướng, Chính ủy Binh đoàn 12, hiện nay là Chủ tịch Hội Truyền thống Trường Sơn – Đường Hồ Chí Minh Việt Nam.

^{4, 5, 6} Các đ/c Trần Bút, Nguyễn Văn Tụng là Tham mưu phó BTL Trường Sơn; đ/c Nguyễn Ngọc Châu là Tham mưu phó BTL TTLL.