Bảo đảm thông tin trong Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân 1968 tại Cần Thơ

Tăng Văn Nhung

Trong Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân 1968, không có chỉ lệnh thông tin, ở trọng điểm 1 phổ biến trước hai ngày, tình hình nhiệm vụ khẩn cấp, biên chế tổ chức trang bị thiếu chưa ổn định, địa bàn mới lạ, song anh em thông tin đều phấn khởi.

Ngày 29 tháng 1 năm 1968, đồng chí Tăng Văn Nhung - Phó ban và số cán bộ mang theo khí tài bổ sung cho mặt trận, dọc đường gặp đồng chí Đồng Văn Cống - Tư lệnh Quân khu và anh phụ trách thông tin lữ đoàn mới biết nhiệm vụ. Trước giờ nổ súng 2 ngày, đồng chí Trịnh Kỳ Trân (Ba Giao) thông tin Trung đoàn 1 hành quân cấp tốc từ kênh Ba Quận (Rạch Giá) lên lộ Vòng Cung (Cần Thơ), đường lạ phải đi theo bản đồ; bèo lục bình dày đặc trên sông, đơn vị tìm cách vượt qua về đúng quy định.

Ban chỉ huy mặt trận do đồng chí Trần Văn Long (Mười Đài) - Thường vụ Khu ủy, Phó Chính ủy Quân khu tổ chức lại lực lượng, giải thể Trung đoàn 1, bổ sung quân số tiểu đoàn, thành lập Lữ đoàn gồm 5 tiểu đoàn 303, 307, 309, Tây Đô và pháo 2311, do đồng chí Chín Hiền - Lữ đoàn trưởng, Lữ đoàn phó là đồng chí Ba Tôn và Mười An.

Thông tin lữ đoàn do đồng chí Nhung làm chủ nhiệm, đồng chí Ba Giao - trợ lý; đại đội thông tin do đồng chí Vũ Đình Viện, Huỳnh Nam Hải và Phan Hữu Nghĩa phụ trách, trang bị 13 điện thoại, 23,5km dây, 2 máy 15W, 1 máy 71 và 3 K63. Nhiệm vụ vừa bảo đảm cho lữ đoàn vừa cho mặt trận, liên lạc 16 đối tượng (có tăng cường đài Sinen của Cần Thơ do đồng chí Ba Khiêm trưởng đài).

Trong những ngày này tình hình rất khẩn trương, điện đi và đến dồn dập 24/24 giờ.

3 giờ sáng ngày 31 tháng 1 năm 1968, sau khi pháo ta bắn chế áp mãnh liệt vào sở chỉ huy quân đoàn 4, vùng 4 chiến thuật và sân bay Trà Nóc, Đội biệt động Cần Thơ tiêu diệt đơn vị cảnh sát dã chiến ở Đầu Sấu mở đường cho Tiểu đoàn Tây Đô và 307 vào thành phố hướng Nam. Tiểu đoàn Tây Đô tiến công lãnh sự quán và cơ quan tình báo Mỹ trên đường Hùng Vương. Tiểu đoàn 307 đánh chiếm khu vực đài phát thanh. Tiểu đoàn 303 và đặc công đánh vào phi trường Lộ Tẻ và Tiểu đoàn 309 đánh chiếm khu vực Tham Tường.

Qua bốn ngày đêm chiến đấu trong nội đô, địch phản kích quyết liệt, liên lạc từ Lữ đoàn xuống Tiểu đoàn bằng bộ đàm K63 do đồng chí Bùi Quang Đô chỉ huy bị bao vây mất liên lạc hoàn toàn.

Đồng chí Hoàng Đức, cán bộ thông tin Lữ đoàn chỉ huy một tổ chạy nối liên lạc. Dọc đường bị hỏa lực bộ binh địch chặn đánh, đồng chí Đức cho anh em chốt giữ. Còn lại một mình, một máy, anh vượt lên tìm gặp Tiểu đoàn trưởng khôi phục liên lạc. Kịp thời giúp lữ đoàn chỉ huy tiểu đoàn và các đơn vị đánh phản kích phá vòng vây để tiểu đoàn rút ra vùng ven bám trụ tiếp tục chiến đấu. Trong đợt này, địch tấn công ồ ạt vào sở chỉ huy Tiểu đoàn 307, đồng chí Đức đã bảo vệ an toàn cho Tiểu đoàn trưởng. Với chiến công xuất sắc, đồng chí Đức được đề bạt vượt cấp và được tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Ba.

Suốt đợt 1 gần 60 ngày trong lộ Vòng Cung, thông tin Lữ đoàn còn 20 đồng chí đã kiên cường bám trụ vừa bảo đảm liên lạc vừa chống càn bảo vệ sở chỉ huy, hoàn thành nhiệm vụ trước mưa bom lửa đạn. Thông tin kiêm nhiệm vụ trinh sát như đồng chí Tám Nghĩa dẫn quân đi tập kích một đơn vị sứ quán Mỹ ở Rat Răm. Đồng chí Tư Hải truyền đạt mệnh lệnh chiến đấu cho Tiểu đoàn 309, Tây Đô và đơn vị pháo. Đồng chí Năm Nhung dẫn đường cho pháo 120 ly, v.v.

Thời kỳ này chủ yếu dùng thông tin vận động. Đồng chí Đức nhiều lần vượt qua các tuyến ngăn chặn của địch đưa thư đồng chí Chín Hiền đến đồng chí Tám Tùng, Tám Điền. Có lần đồng chí Đức đã cứu đồng chí Chín Hiền - Lữ đoàn trưởng qua sông khỏi bị chết đuối. Tiểu đội nữ liên lạc do đồng chí Mười Đỏ phụ trách chốt ở Vàm Bi từ ngoài vào lộ Vòng Cung. Các đồng chí rất gan dạ, khôn khéo vừa phục vụ vừa chiến đấu, có lệnh là đi bất kể bom pháo đêm ngày. Đặc biệt ba đồng chí Hồi, Hoa và Phượng luôn hoàn thành nhiệm vụ, đơn vị rất tin tưởng gọi là ba "nữ tướng cờ đào".

Bộ phận điện đài vượt qua sông, xuồng bị bể, nilon rách hết, anh em mượn chiếc lu bể của dân bỏ máy đưa qua sông kịp thời di chuyển theo sở chỉ huy tiếp tục giữ liên lạc. Một số đồng chí nữ không biết bơi dùng dây kéo qua sông.

Đặc biệt trong đợt đánh địch bảo vệ chỉ huy sở tại Miễu Ông với tinh thần "bám thắt lưng địch mà đánh", 8 đồng chí ta đánh 1 tiểu đoàn địch, vừa di chuyển thông tin, sở chỉ huy, vừa chuyển 12 thương binh ra phía sau. Còn 4 người do Tám Nghĩa, Mười Hồng phụ trách chiến đấu chặn địch từ sáng đến chiều, địch không vào được. Ta diệt 54 tên địch, bảo vệ sở chỉ huy, bảo vệ thương binh, trong trận này 2 đồng chí được tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Ba.

Những ngày chiến đấu ở lộ Vòng Cung cực kỳ khốc liệt, đời sống hết sức kham khổ, tuy vậy các đồng chí vẫn lạc quan, tin tưởng, hăng hái công tác, vui đùa... và đồng chí Ba Giao xây dựng mật ngữ ô vuông dưới hầm, rút gọn phân nửa thời gian vẫn giữ được bí mật và giao đồng chí Huỳnh Tường chép lại phổ biến.

Sang đầu tháng 4 năm 1968, Tiểu đoàn 307 vẫn duy trì chiến đấu ở lộ Vòng Cung, các đơn vị khác ra ngoài đánh địch. Ngày 15 tháng 4 năm 1968, Tiểu đoàn 303 Tây Đô phục kích đánh địch trên quốc lộ 1 đoạn Bàn Thạch, Cầu Trắng diệt một đoàn xe địch 13 chiếc M113 và 20 chiếc GMC chở quân từ Cần Thơ đi Sóc Trăng. Ngay sau đó, 3 tiểu đoàn thuộc sư đoàn 21 ngụy truy kích các đơn vị ta nhưng bị Lữ đoàn chặn đánh gây thiệt hại nặng. Trận này do đồng chí Phạm Ngọc Hưng – Phó Tư lệnh Quân khu chỉ huy.

Thông tin phục vụ tốt, bộ phận điện đài quan sát do đồng chí Tám Thắng và Đinh Thanh Dân phụ trách báo tin địch hành quân từ Cần Thơ đến Bàn Thạch giúp cho Bộ Tư lệnh mặt trận chỉ huy đón đánh địch kịp thời. Đặc biệt, bộ phận điện thoại do đồng chí Điện Biên chỉ huy bảo đảm liên lạc thông suốt quá trình chiến đấu, đơn vị được tặng 2 Huân chương Chiến công hạng Ba cho trung đội và bộ phận điện đài.

Địch phản kích quyết liệt, liên tục giội phi pháo; đồng chí Ba Giao bị thương, đồng chí Tám Hồng hy sinh. Đồng chí Ba Giao, Mười Đỏ đề nghị trên rút đài Tiểu đoàn 307 do đồng chí Mại phụ trách lên thay kịp thời. Lực lượng thông tin các đơn vị vẫn kiên cường bám trụ chiến đấu bảo đảm liên lạc, bảo vệ sở chỉ huy. Đặc biệt, trong trận đánh địch phản kích ở Vàm Bi... thông tin còn 5-6 đồng chí do Tám Nghĩ, Tư Hải chỉ huy đánh địch suốt ngày, diệt 70 tên, bảo vệ được trận địa. Các đồng chí nữ dũng cảm chiến đấu. Trận này đơn vị được tặng Huân chương Chiến công hạng Nhì và đồng chí Nhan Thành Xía (Mười Hồng) được tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Nhì.

Thông tin Lữ đoàn bám trụ chiến đấu bảo đảm thông tin và bảo vệ sở chỉ huy trong tổng tiến công, được Lữ đoàn nhận xét đơn vị đã khắc phục mọi khó khăn, ác liệt, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ, 2/3 quân số được khen thưởng. Đơn vị được tặng thưởng 7 Huân chương Chiến công cho tập thể và cá nhân.

Đăng bởi Quang Hưng (nguồn “Ký ức Cựu chiến binh Thông tin liên lạc - Tập 2”)